[SO SÁNH] Phân biệt “Đặc xá” và “Đại xá”

Ân xá là một đặc ân của Nhà nước trong việc miễn, giảm trách nhiệm hình sự hoặc hình phạt đối với người phạm tội, thể hiện chính sách nhân đạo của Đảng, Nhà nước ta đối với người phạm tội. Ân xá được thực hiện với 2 hình thức là đại xá và đặc xá. Sau đây, chúng ta cùng nhau đi phân biệt đặc xá và đại xá nhé!

• Đề thi môn Luật Thi hành án hình sự
• Góp ý sửa đổi Luật thi hành án hình sự (THAHS) về những quy định chung
• Góp ý sửa đổi Luật Thi hành án hình sự (THAHS): Tái hòa nhập cộng đồng
• Góp ý sửa đổi Luật Thi hành án hình sự (THAHS) về giam giữ phạm nhân
• Cần sửa đổi Luật thi hành án hình sự (THAHS) về cải tạo không giam giữ

Tiêu chí	Đặc xá	Đại xá
Khái niệm	Sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước về quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân	Biện pháp khoan hồng của Nhà nước nhằm tha tội hoàn toàn và triệt để cho một số loại tội phạm nhất định đối với người phạm tội.
Thẩm quyền quyết định	Chủ tịch nước	Quốc hội
Nội dung	Thông thường căn cứ vào tình hình kinh tế chính trị cũng như diễn biến tội phạm trong từng thời kỳ mà Quốc hội quyết định đại xá cho những hành vi phạm tội hay loại tội phạm nào. Người phạm tội thực hiện những hành vi được nêu trong văn bản đại xá thì dù đang ở giai đoạn điều tra, truy tố hay xét xử đều được miễn trách nhiệm hình sự; Nếu đã bị tuyên hình phạt, đang chấp hành hình phạt thì được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại và được xóa án tích; nếu đã chấp hành xong hình phạt hay các quyết định khác của Tòa án thì được xóa án tích.	Đặc xá được xem xét cụ thể theo yêu cầu (có đơn) của người bị kết án. Việc xét đặc xá bao gồm xét đặc xá tha tù và xét ân giảm án tử hình, có nghĩa là đối tượng được xét đặc xá phải là những người đang thi hành án phạt tù; người bị kết án tử hình có đơn xin ân giảm gửi Chủ tịch nước. Chế định đặc xá nhằm khuyến khích người phạm tội lập công chuộc tội, chứng tỏ khả năng cải tạo tốt, nhanh chóng hòa nhập với cộng đồng, trở thành con người có ích cho xã hội.
Đối tượng áp dụng	Người phạm tội đang trong giai đoạn thi hành án phạt tù (người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân)	Người phạm tội trong bất cứ giai đoạn nào, từ điều tra, truy tố, xét xử đến thi hành án.
Thời điểm áp dụng	- Nhân dịp sự kiện trọng đại về chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội có ý nghĩa lớn về đối nội, đối ngoại đối với sự phát triển của đất nước;	- Không cụ thể.
	- Ngày lễ Quốc khánh 2/9 hoặc các ngày lễ khác gắn với những sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước;	- Quyết định đại xá được đưa ra trong phiên họp Quốc hội, lấy ý kiến của các đại biểu quốc hội, thường vào những dịp quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước.
	- Khi xét thấy cần thiết
Phạm vi áp dụng	Áp dụng cho người phạm tội cụ thể theo tình hình thực tiễn. Phải đáp ứng một số điều kiện mới được đề nghị đặc xá.	Chỉ loại trừ đối với một số tội phạm nguy hiểm mà nếu đại xá sẽ ảnh hưởng lớn đến trật tự xã hội và an ninh quốc gia.
Hậu quả pháp lý	Người được đặc xá sẽ được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại nhưng không được xóa án tích ngay và vẫn có tiền án trong lý lịch tư pháp.	Người được đại xá sẽ là người không có tội và cũng sẽ không có án tích trong lý lịch tư pháp của mình.
Cơ sở pháp lý	Luật đặc xá 2018	Hiện nay chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể về vấn đề này.

Hiện nay vẫn chưa có quy định cụ thể nào về đặc xá, đại xá dẫn đến khó khăn trong việc áp dụng. Mỗi lần xét đặc xá, Hội đồng Tư vấn đặc xá Trung ương lại phải có văn bản hướng dẫn thi hành quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá trong đó quy định cụ thể hơn về đối tượng, điều kiện, tiêu chuẩn và trình tự, thủ tục tiến hành xét đặc xá.

Vì vậy, Pháp luật Việt Nam cần có chế định đặc xá, đại xá rõ ràng, cụ thể hơn để thuận tiện trong việc áp dụng nhằm đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn và yêu cầu của công cuộc xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN.