Các văn bản quy phạm pháp luật của Việt Nam điều chỉnh các quan hệ xã hội liên quan đến vũ khí hiện nay khá đầy đủ trong lĩnh vực hành chính và hình sự: Luật quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ; Bộ luật hình sự, Nghị định của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội (có quy định hành vi vi phạm liên quan đến vũ khí bị xử phạt vi phạm hành chính). Tuy nhiên, qua thực tiễn, việc xử lý hành chính hoặc hình sự các hành vi vi phạm liên quan đến vũ khí đang gặp một số vướng mắc xuất phát từ chính các quy định của pháp luật. Trong bài viết này, tác giả tập trung vào một số vướng mắc trong thực tiễn áp dụng pháp luật để xử lý hành vi vi phạm liên quan đến vũ khí là súng săn và vũ khí quân dụng, vũ khí có tính năng, tác dụng tương tự, từ đó đưa ra một số đề xuất nhằm hoàn thiện quy định pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và hình sự đối với đối tượng này.
Hành chính
Những điểm mới trong quy định pháp luật về khiếu nại và khởi kiện liên quan đến kiểm toán nhà nước
Ngày 26/11/2019, Quốc hội khóa XIV đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kiểm toán Nhà nước (Luật KTNN) năm 2019 sửa đổi, bổ sung 15 nội dung của Luật KTNN năm 2015. Luật có hiệu lực thi hành từ 01/7/2020. Trong 15 nội dung sửa đổi, bổ sung nêu trên, Luật KTNN đã bổ sung quyền khiếu nại và khởi kiện trong hoạt động kiểm toán nhà nước. Trong phạm vi bài viết, tác giả tập trung vào nêu, bình luận một số điểm mới về khiếu nại và khởi kiện liên quan đến hoạt động kiểm toán nhà nước.
Một số giải pháp hoàn thiện pháp luật về cai nghiện ma tuý ở Việt Nam
Hệ thống pháp luật về cai nghiện ma túy (CNMT) của Việt Nam hình thành cách đây hơn 30 năm trong Bộ luật hình sự năm 1985, nhưng quan điểm về cai nghiện ma túy được đặt nền móng rõ ràng từ Quyết định số 139/1998/QĐ-TTg. Đến nay, Việt Nam đã ban hành rất nhiều văn bản pháp luật về CNMT. Trong đó, Luật phòng, chống ma túy sửa đổi năm 2008 đã đánh dấu sự thay đổi về nhận thức từ hình sự hóa việc sử dụng trái phép chất ma túy sang phi hình sự hóa. Bài viết tập trung phân tích về quá trình chuyển biến này cũng như chỉ ra những ưu điểm, hạn chế của hệ thống pháp luật CNMT tại Việt Nam. Từ đó, đưa ra các khuyến nghị chung về quan điểm pháp luật đối với vấn đề cai nghiện ma túy và các khuyến nghị cụ thể để bổ sung cho Dự thảo Luật phòng, chống ma túy sửa đổi trình Quốc hội tại kỳ họp tới.
Quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh bất động sản – Những vấn đề pháp lý và thực tiễn
Ngày 22 tháng 7 năm 2019, Bộ Xây dựng đã có văn bản gửi Ủy ban nhân dân (UBND) các tỉnh, thành phố về việc tăng cường quản lý để đảm bảo ổn định thị trường bất động sản (BĐS). Theo Bộ Xây dựng, thời gian gần đây, tại một số địa phương xảy ra tình trạng doanh nghiệp BĐS vi phạm pháp luật về kinh doanh BĐS và pháp luật khác có liên quan như: Doanh nghiệp triển khai việc chuyển nhượng đất đai, thực hiện quy hoạch và dự án kinh doanh BĐS trái quy định; Phân lô, bán nền trên diện tích đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải là đất ở; Mua bán, chuyển nhượng nhà, đất khi chưa đáp ứng đầy đủ điều kiện, cơ sở pháp lý… Thực trạng này gây ảnh hưởng tới tình hình phát triển kinh tế – xã hội và sự phát triển lành mạnh của thị trường BĐS. Bài viếtphân tích thực trạng các quy định của pháp luật Việt Nam hiện hành về quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh bất động sản. Trên cơ sở đó, tác giả đưa ra định hướng và một số kiến nghị hoàn thiện pháp luật về quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh bất động sản ở Việt Nam trong thời gian tới.
Đánh giá tác động của chính sách trong dự án Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia và một số kiến nghị đề xuất
Mặc dù pháp luật về quản lý đối với sản phẩm rượu, bia và đồ uống có cồn khác (ĐUCCK) đã được ban hành nhưng chủ yếu tập trung vào các quy định về kiểm soát sản xuất, kinh doanh, nhằm giảm thiểu hậu quả của rượu, bia và ĐUCCK mà chưa có các quy định mang tính phòng ngừa. Tác giả bài viết đã tập trung nêu thực trạng sử dụng rượu, bia và những tác hại đem lại tới sức khỏe con người. Trên cơ sở pháp luật hiện hành về phòng, chống tác hại của rượu, bia và đưa ra một số kiến nghị đề xuất nhằm hoàn chỉnh hệ thống pháp luật liên quan.
Các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về đào tạo sau đại học ở Việt Nam hiện nay
Trong thời gian qua, quản lý nhà nước về đào tạo sau đại học đã có nhiều tiến bộ và đạt được nhiều kết quả góp phần đổi mới giáo dục sau đại học. Tuy nhiên, vấn đề này cũng còn nhiều bất cập, hạn chế trong tư duy quản lý cũng như hoạt động thực tiễn đào tạo sau đại học ở nước ta. Bài viết đưa ra một số giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về đào tạo sau đại học ở Việt Nam hiện nay.
Giải pháp hoàn thiện pháp luật và bảo đảm thực thi Pháp luật về kiểm soát lợi ích nhóm ở Việt Nam
Lợi ích từ lâu đã được thừa nhận và là động lực cho sự phát triển của xã hội. Kiểm soát lợi ích luôn là vấn đề có tính thời sự nhằm bảo đảm sự công bằng xã hội. Trên thực tế bên cạnh tính tích cực của lợi ích nhóm, những tác động tiêu cực của lợi ích nhóm trong đó nhóm lợi ích đặc quyền, đặc lợi tác động tới quá trình hoạch định và thực thi chính sách của các cấp quản lý, của nhà nước gây không ít khó khăn, cản trở sự phát triển lành mạnh của đất nước. Kiểm soát lợi ích nhóm theo nghĩa tiêu cực này cần được pháp luật điều chỉnh, nhằm ngăn chặn, xử lý nghiêm minh, kịp thời và khắc phục những hậu quả gây ra của nhóm lợi ích.
Nguyên tắc bình đẳng quyền và nghĩa vụ trong tố tụng hành chính
Bình đẳng là một trong những điểm tiến bộ của mỗi xã hội dân chủ, là mong ước, khát vọng của nhân loại. Vì vậy, bình đẳng trước pháp luật là nguyên tắc cơ bản, quan trọng không chỉ được ghi nhận ở trong Hiến pháp mà nó còn được thể hiện ngay trong lời mở đầu của Tuyên ngôn quốc tế nhân quyền. Ở nước ta, ngay sau khi giành được độc lập, bình đẳng là quyền cơ bản, quan trọng được ghi nhận trong Tuyên ngôn độc lập và quy định trong các bản Hiến pháp, được cụ thể hóa trong nhiều văn bản pháp luật. Ở đó, bình đẳng trước pháp luật nói chung và bình đẳng về quyền và nghĩa vụ được thể hiện trong các luật tố tụng (hình sự, dân sự, hành chính…). Trong đó, bình đẳng về quyền và nghĩa vụ trong tố tụng hành chính là một trong những nguyên tắc nhằm bảo đảm quyền con người, quyền, nghĩa vụ cơ bản của công dân. Nguyên tắc đó không chỉ là quy định của pháp luật tố tụng hành chính mà nó còn được Nhà nước ngày càng mở rộng, hoàn thiện và bảo đảm trong thực tế của đời sống xã hội.
Một số điểm mới của luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính và vấn đề đặt ra đối với hoạt động của lực lượng Công an nhân dân
Luật xử lý vi phạm hành chính (Luật XLVPHC) (sau đây gọi tắt là Luật sửa đổi) được Quốc hội khóa XIV, kỳ họp thứ 10 thông qua và có hiệu lực từ 01/01/2022. Luật sửa đổi được ban hành có tác động, ảnh hưởng đến nhiều chủ thể khác nhau, trong đó có lực lượng Công an nhân dân – một trong các chủ thể được Nhà nước trao quyền trong hoạt động xử lý vi phạm hành chính (VPHC). Do đó, để góp phần nghiên cứu, áp dụng chính xác, thống nhất tác giả phân tích một số điểm mới cơ bản của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật xử lý vi phạm hành chính, qua đó đưa ra các vấn đề cần thực hiện đối với lực lượng Công an nhân dân khi triển khai quy định mới nhằm nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật.
Bình luận án lệ số 10/2016/AL về quyết định hành chính và đối tượng khởi kiện vụ án hành chính
Án lệ (AL) số 10/2016/AL được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao thông qua ngày 17/10/2016 và được công bố theo Quyết định số 698/QĐ-CA ngày 17/10/2016 của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao. Trong bà̀i viết này, trên cơ sở nội dung án lệ, tác giả đi sâu nghiên cứu các quy định của pháp luật về đối tượng khởi kiện vụ án hành chính và bình luận một số nội dung liên quan đến Án lệ số 10/2016/AL.