• Trang chủ
  • Hiến pháp
  • Hình sự
  • Dân sự
  • Hành chính
  • Hôn nhân gia đình
  • Lao động
  • Thương mại

Luật sư Online

Tư vấn Pháp luật hình sự, hành chính, dân sự, kinh doanh, thương mại, lao động, ly hôn, thừa kế, đất đai

  • Kiến thức chung
    • Học thuyết kinh tế
    • Lịch sử NN&PL
  • Cạnh tranh
  • Quốc tế
  • Thuế
  • Ngân hàng
  • Đất đai
  • Ngành Luật khác
    • Đầu tư
    • Môi trường
 Trang chủ » Các chức năng cơ bản và Cấu trúc của Hiến pháp

Các chức năng cơ bản và Cấu trúc của Hiến pháp

02/05/2021 03/05/2021 GS.TS. Thái Vĩnh Thắng Leave a Comment

Mục lục

  • 1. Các chức năng cơ bản của Hiến pháp
    • 1.1. Xác lập các nguyên tắc cơ bản của chế độ chính trị, chính sách kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học, kỹ thuật, công nghệ, quốc phòng, an ninh quốc gia, đường lối đối nội, đối ngoại
    • 1.2. Xác định cách thức tổ chức quyền lực nhà nước
    • 1.3. Hiến pháp là văn bản xác lập và bảo vệ các quyền con người và quyền công dân
    • 1.4. Hiến pháp là “Bản khế ước xã hội”
    • 1.5. Hiến pháp là đạo luật gốc, là luật cơ sở vì vậy nó là “Luật mẹ”
    • 1.6. Hiến pháp là văn bản giới hạn quyền lực của các cơ quan nhà nước
  • 2. Cấu trúc của Hiến pháp
    • 2.1. Lời nói đầu của Hiến pháp
    • 2.2. Phần nội dung của Hiến pháp
    • 2.3. Phần điều khoản chuyển tiếp

Các chức năng cơ bản và Cấu trúc của Hiến pháp

Tác giả: Thái Vĩnh Thắng

1. Các chức năng cơ bản của Hiến pháp

Hiến pháp có các chức năng sau đây:

1.1. Xác lập các nguyên tắc cơ bản của chế độ chính trị, chính sách kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học, kỹ thuật, công nghệ, quốc phòng, an ninh quốc gia, đường lối đối nội, đối ngoại

Hiến pháp xác lập các nguyên tắc cơ bản của chế độ chính trị, chính sách kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học, kỹ thuật, công nghệ, quốc phòng, an ninh quốc gia, đường lối đối nội, đối ngoại. Các nguyên tắc cơ bản của chế độ chính trị thường được thiết lập trong các bản hiến pháp là chủ quyền tối cao của nhà nước thuộc về nhân dân; tất cả quyền lực nhà nước xuất phát từ nhân dân; mọi công dân bình đẳng trước pháp luật, nhà nước tôn trọng và bảo vệ các quyền con người, quyền công dân, nguyên tắc xây dựng nhà nước pháp quyền…

1.2. Xác định cách thức tổ chức quyền lực nhà nước

Hiến pháp xác định cách thức tổ chức quyền lực nhà nước. Các hiến pháp quy định cách thức thành lập và cách thức xác lập mối quan hệ giữa các cơ quan nhà nước lập pháp, hành pháp và tư pháp. Qua quy định của hiến pháp, chúng ta có thể xác định hình thức chính thể là cộng hoà tổng thống, cộng hòa nghị viện, cộng hòa lưỡng tính hay quân chủ lập hiến. Qua quy định của hiến pháp, chúng ta cũng có thể xác định nguyên tắc tổ chức quyền lực nhà nước là phân chia quyền lực và kiềm chế đối trọng giữa ba nhánh quyền lực lập pháp, hành pháp và tư pháp hay là nguyên tắc tập quyền.

Xem thêm tài liệu liên quan:

  • Hiến pháp là gì? Các đặc trưng cơ bản của Hiến pháp?
  • Quy trình làm Hiến pháp, sửa đổi Hiến pháp
  • Các giai đoạn phát triển của Hiến pháp
  • Các mô hình Cơ quan bảo hiến trên thế giới
  • Đối tượng điều chỉnh và phương pháp điều chỉnh của Luật Hiến pháp
  • Vị trí của ngành Luật Hiến pháp trong hệ thống pháp luật Việt Nam
  • Nguồn của ngành Luật Hiến pháp Việt Nam
  • Vai trò của ngành Luật Hiến pháp trong xã hội
  • Quy phạm pháp luật, định nghĩa và hệ thống ngành Luật Hiến pháp
  • Mối quan hệ mật thiết giữa Luật hiến pháp và chính trị

1.3. Hiến pháp là văn bản xác lập và bảo vệ các quyền con người và quyền công dân

Do hiến pháp là luật cơ bản của nhà nước, có hiệu lực pháp lí cao nhất nên các quy định của hiến pháp về việc thừa nhận và bảo đảm thực hiện các quyền con người và công dân đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ các quyền con người và công dân.

1.4. Hiến pháp là “Bản khế ước xã hội”

Theo đó nhân dân chính thức trao quyền cho các cơ quan nhà nước: Trao quyền lập pháp cho nghị viện (hoặc quốc hội), trao quyền hành pháp cho chính phủ (hoặc tổng thống), trao quyền tư pháp cho tòa án. Hiến pháp là nguồn hình thành nên các cơ quan quyền lực nhà nước, là điểm tựa của quyền lực hợp pháp.

1.5. Hiến pháp là đạo luật gốc, là luật cơ sở vì vậy nó là “Luật mẹ”

Từ các quy định của Hiến pháp hàng loạt các luật và các văn bản pháp luật khác ra đời, vì vậy có thể coi hiến pháp là tinh tuý của pháp luật, là “tinh thần pháp luật” của một quốc gia.

1.6. Hiến pháp là văn bản giới hạn quyền lực của các cơ quan nhà nước

Vì vậy hiến pháp là công cụ chủ yếu để nhân dân kiểm soát quyền lực nhà nước, là công cụ chủ yếu để thiết lập trật tự pháp luật, trật tự xã hội.

chức năng cơ bản và Cấu trúc của Hiến pháp

Xem thêm bài viết về “Ngành Luật Hiến pháp”

  • Các giai đoạn phát triển của Hiến pháp – GS.TS. Thái Vĩnh Thắng
  • Vị trí của ngành Luật Hiến pháp trong hệ thống pháp luật Việt Nam – PGS.TS. Tô Văn Hòa
  • Vai trò của ngành Luật Hiến pháp trong xã hội – PGS.TS. Tô Văn Hòa
  • Mối quan hệ mật thiết giữa Luật hiến pháp và Chính trị – PGS.TS. Tô Văn Hòa
  • Nguồn của ngành Luật Hiến pháp Việt Nam – PGS.TS. Tô Văn Hòa

2. Cấu trúc của Hiến pháp

Một bản hiến pháp thông thường có cấu trúc gồm 3 phần: Lời nói đầu, nội dung cơ bản và điều khoản chuyển tiếp.

2.1. Lời nói đầu của Hiến pháp

Lời nói đầu của hiến pháp thường nêu mục đích ban hành hiến pháp, hoàn cảnh, lịch sử ra đời của hiến pháp hoặc tóm tắt quá trình phát triển của đất nước. Cũng có những bản hiến pháp nêu lên các nguyên tắc cơ bản của hiến pháp như Hiến pháp năm 1946 của Việt Nam. Lời nói đầu của hiến pháp thường được vận dụng để giải thích, để hiểu và áp dụng các quy định của hiến pháp. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp đặc biệt như Hiến pháp năm 1958 của Cộng hoà Pháp tuyên bố Bản tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền năm 1789 của Pháp là một phần của Hiến pháp (và trong lần sửa đổi năm 2005 bổ sung Hiến chương môi trường năm 2004 cũng là một phần của Hiến pháp).

2.2. Phần nội dung của Hiến pháp

Phần nội dung cơ bản của hiến pháp bao gồm các quy định về chế độ chính trị, chế độ nhà nước và xã hội, các quy định về các nguyên tắc tổ chức bộ máy nhà nước, tổ chức thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp, chính quyền địa phương, quyền và nghĩa vụ cơ bản của con người và công dân, về hiệu lực của hiến pháp và thủ tục sửa đổi hiến pháp.

2.3. Phần điều khoản chuyển tiếp

Phần điều khoản chuyển tiếp và điều khoản cuối cùng quy định trình tự hiến pháp có hiệu lực, xác định thời hạn có hiệu lực của một số điều khoản của hiến pháp, xác định thời hạn và trình tự thay đổi những thiết chế hiến pháp cũ bằng thiết chế hiến pháp mới.

Ngoài ba phần cơ bản trên, một số hiến pháp còn có thêm một số điều khoản bổ sung như Hiến pháp Indonesia năm 1945, Hiến pháp Ấn Độ năm 1950…

Nguồn: Fanpage Luật sư Online

Chia sẻ bài viết:
  • Share on Facebook

Bài viết liên quan

Các mô hình Cơ quan bảo hiến trên thế giới
Các mô hình Cơ quan bảo hiến trên thế giới
Quy trình làm Hiến pháp, sửa đổi Hiến pháp
Quy trình làm Hiến pháp, sửa đổi Hiến pháp
03 Tiêu chí Phân loại Hiến pháp
03 Tiêu chí Phân loại Hiến pháp
Các giai đoạn phát triển của Hiến pháp
Các giai đoạn phát triển của Hiến pháp
Hiến pháp là gì? Các đặc trưng cơ bản của Hiến pháp?
Hiến pháp là gì? Các đặc trưng cơ bản của Hiến pháp?
Vị trí của ngành Luật Hiến pháp trong hệ thống pháp luật Việt Nam
Vị trí của ngành Luật Hiến pháp trong hệ thống pháp luật Việt Nam

Chuyên mục: Hiến pháp/ Hiến pháp Việt Nam Từ khóa: Ngành Luật Hiến pháp

Previous Post: « Các giai đoạn phát triển của Hiến pháp
Next Post: 03 Tiêu chí Phân loại Hiến pháp »

Reader Interactions

Trả lời Hủy

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Primary Sidebar

Tìm kiếm nhanh tại đây:

Tài liệu học Luật

  • Trắc nghiệm Luật | Có đáp án
  • Nhận định Luật | Có đáp án
  • Bài tập tình huống | Đang cập nhật
  • Đề cương ôn tập | Có đáp án
  • Đề Thi Luật | Cập nhật đến 2021
  • Giáo trình Luật PDF | MIỄN PHÍ
  • Sách Luật PDF chuyên khảo | MIỄN PHÍ
  • Sách Luật PDF chuyên khảo | TRẢ PHÍ
  • Từ điển Luật học Online| Tra cứu ngay

Tổng Mục lục Tạp chí ngành Luật

  • Tạp chí Khoa học pháp lý
  • Tạp chí Nghiên cứu lập pháp
  • Tạp chí Nhà nước và Pháp luật
  • Tạp chí Kiểm sát
  • Tạp chí nghề Luật

Chuyên mục bài viết:

  • An sinh xã hội
  • Cạnh tranh
  • Chứng khoán
  • Cơ hội nghề nghiệp
  • Dân sự
    • Luật Dân sự Việt Nam
    • Tố tụng dân sự
    • Thi hành án dân sự
    • Hợp đồng dân sự thông dụng
    • Pháp luật về Nhà ở
    • Giao dịch dân sự về nhà ở
    • Thừa kế
  • Doanh nghiệp
    • Chủ thể kinh doanh và phá sản
  • Đất đai
  • Giáo dục
  • Hành chính
    • Luật Hành chính Việt Nam
    • Luật Tố tụng hành chính
    • Tố cáo
  • Hiến pháp
    • Hiến pháp Việt Nam
    • Hiến pháp nước ngoài
    • Giám sát Hiến pháp
  • Hình sự
    • Luật Hình sự – Phần chung
    • Luật Hình sự – Phần các tội phạm
    • Luật Hình sự quốc tế
    • Luật Tố tụng hình sự
    • Thi hành án hình sự
    • Tội phạm học
    • Chứng minh trong tố tụng hình sự
  • Hôn nhân gia đình
    • Luật Hôn nhân gia đình Việt Nam
    • Luật Hôn nhân gia đình chuyên sâu
  • Lao động
  • Luật Thuế
  • Môi trường
  • Ngân hàng
  • Quốc tế
    • Chuyển giao công nghệ quốc tế
    • Công pháp quốc tế
    • Luật Đầu tư quốc tế
    • Luật Hình sự quốc tế
    • Thương mại quốc tế
    • Tư pháp quốc tế
    • Tranh chấp Biển Đông
  • Tài chính
    • Ngân sách nhà nước
  • Thương mại
    • Luật Thương mại Việt Nam
    • Thương mại quốc tế
    • Pháp luật Kinh doanh Bất động sản
    • Pháp luật về Kinh doanh bảo hiểm
    • Nhượng quyền thương mại
  • Sở hữu trí tuệ
  • Kiến thức chung
    • Đường lối Cách mạng ĐCSVN
    • Học thuyết kinh tế
    • Kỹ năng nghiên cứu và lập luận
    • Lý luận chung Nhà nước – Pháp luật
    • Lịch sử Nhà nước – Pháp luật
    • Lịch sử văn minh thế giới
    • Logic học
    • Pháp luật đại cương
    • Tư tưởng Hồ Chí Minh
    • Triết học

Quảng cáo:

Copyright © 2023 · Luật sư Online · Giới thiệu ..★.. Liên hệ ..★.. Tuyển CTV ..★.. Quy định sử dụng