Tham nhũng là loại tội phạm đặc biệt nguy hiểm cho xã hội. Tính nguy hiểm của loại tội phạm này thể hiện ở chỗ nó đã làm phương hại đến lợi ích quốc gia, làm nghèo đất nước, là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến sự gia tăng những bất công trong xã hội, làm xói mòn niềm tin của người dân đối với Đảng và Nhà nước. Các tội phạm tham nhũng được quy định tại Mục 1 thuộc chương XXIII từ Điều 353 đến điều 359 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, có hiệu lực thi hành ngày 01/01/2018 (Sau đây gọi tắt là BLHS năm 2015). So với các quy định về các tội phạm tham nhũng được quy định tại BLHS năm 1999 sửa đổi bổ sung năm 2009, thì tội phạm tham nhũng có một số điểm mới. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy, việc xử lý loại tội phạm này trong thời gian qua còn nhiều bất cập, khó khăn, vướng mắc. Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi đề cập đến những vấn đề cần chứng minh trong các vụ án hình sự về các tội phạm tham nhũng, chỉ ra những khó khăn, vướng mắc, đồng thời đưa ra một số kiến nghị nhằm khắc phục những khó khăn, vướng mắc này trên thực tiễn.
Chứng minh trong tố tụng hình sự
Hoàn thiện các quy định về chứng minh trong TTHS đảm bảo quyền bào chữa và tranh tụng
Để đảm bảo quyền bào chữa của người bị buộc tội và đảm bảo tranh trụng trong TTHS theo Hiến pháp năm 2013 cần hoàn thiện các quy định của BLTTHS theo hướng đảm bảo cho người tham gia tố tụng, đặc biệt là người bào chữa có cơ hội chứng minh bình đẳng với các chủ thể THTT. Ngoài ra, Tòa án cũng cần xác định lại nghĩa vụ chứng minh của mình sao cho phù hợp với việc thực hiện chức năng xét xử. Như vậy các điều kiện thu thập chứng cứ, kiểm tra, đánh giá chứng cứ cần được xem xét lại để đảm bảo cho người bào chữa thuận lợi hơn trong việc tiếp cận các chứng cứ. Mặt khác, các quy định về kiểm tra, đánh giá chứng cứ cũng cần rõ ràng hơn theo kinh nghiệm của pháp luật hình sự quốc tế và luật TTHS của nước ngoài, đảm bảo cho cơ quan THTT giải quyết vụ án một cách đúng đắn, tránh bỏ lọt, tránh oan sai.
Chuyên mục: Chứng minh trong tố tụng hình sự/ Hiến pháp/ Hiến pháp Việt Nam/ Hình sự/ Tố tụng hình sự