MỤC LỤC: Tạp chí Khoa học pháp lý Việt Nam số 08/2015

Các quốc gia Bắc Âu (Đan Mạch, Phần Lan, Ireland, Na Uy và Thụy Điển) được xem là những thành viên đầu tiên tham gia Công ước quốc tế về quyền dân sự và chính trị (International Convention on Civil and Political Rights – ICCPR). Mặc dù vậy, trong một số nội dung về quyền con người, đặc biệt trong lĩnh vực tư pháp hình sự, các quốc gia châu Âu nói chung và các nước Bắc Âu nói riêng đã và đang phải đứng trước những thách thức trong khuôn khổ công nhận lẫn nhau về một số chuẩn mực liên quan đến quyền của người bị buộc tội và nạn nhân của tội phạm được ghi nhận trong Công ước. Tìm hiểu những vấn đề đó tại các nước Bắc Âu chính là nội dung của bài viết này.

Chuyên mục: Hình sự/ Quốc tế/ Tố tụng hình sự
Từ khóa: Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị – ICCPR/ Châu Âu

Sự ảnh hưởng của luật nhân quyền quốc tế đối với Bộ luật Tố tụng hình sự Đan Mạch

13/05/2020 23/05/2021 GS. Peter Vedel

Phần 1, phân tích sự ảnh hưởng của các công ước quốc tế về nhân quyền đối với những thay đổi trong Bộ luật Tố tụng hình sự của Đan Mạch. Phần 2, khái quát tóm tắt về nhân quyền trong quy định của Hiến pháp Đan Mạch và trong các công ước quốc tế về nhân quyền mà Đan Mạch đã phê chuẩn, qua đó làm rõ địa vị pháp lý của các Công ước này. Phần 3, phân tích thực trạng áp dụng các Công ước quốc tế về nhân quyền, đặc biệt là Công ước châu Âu về nhân quyền (ECHR) trong hệ thống Tòa án của Đan Mạch. Phần 4, giải thích ảnh hưởng của Công ước châu Âu về nhân quyền dẫn đến một số thay đổi trong Bộ luật Tố tụng hình sự cũng như hệ thống tư pháp hình sự của Đan Mạch.

Chuyên mục: Hình sự/ Quốc tế/ Luật Hình sự quốc tế/ Tố tụng hình sự
Từ khóa: Luật Nhân quyền quốc tế/ Quyền con người/ Đan Mạch

Bàn về các biện pháp thay thế xử lý hình sự áp dụng đối với người chưa thành niên phạm tội trong Dự thảo Bộ luật Hình sự 2015 (Xử lý chuyển hướng)

13/05/2020 23/05/2021 TS. Phan Anh Tuấn Leave a Comment

Xử lý chuyển hướng đối với người chưa thành niên phạm tội là một xu hướng mang tính nhân đạo của pháp luật và có nhiều cách thức thực hiện khác nhau. Trong bài viết này tác giả đề xuất hoàn thiện các biện pháp tư pháp áp dụng đối với người chưa thành niên phạm tội trong luật hình sự hiện hành để thay giải pháp “Các biện pháp thay thế hình sự” được quy định tại Mục B Chương XII Dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi)1. Tuy cách giải quyết vấn đề có thể khác nhau nhưng suy cho cùng các giải pháp của tác giả và Dự thảo Bộ luật Hình sự đều hướng đến một mục tiêu chung là bảo vệ tốt hơn quyền của người chưa thanh niên phạm tội đã được ghi nhận trong Hiến pháp năm 2013 và Công ước quốc tế về Quyền trẻ em mà Việt Nam đã tham gia.

Chuyên mục: Hình sự/ Luật Hình sự – Phần chung
Từ khóa: Xử lý chuyển hướng/ Người dưới 18 tuổi (Người chưa thành niên)/ Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung 2017)

Hoàn thiện quy định của Bộ luật Hình sự 1999 về các hình phạt chính không tước tự do

13/05/2020 23/05/2021 ThS. Nguyễn Thị Ánh Hồng Leave a Comment

Bài viết tập trung vào ba nội dung: xác định các định hướng chung và cụ thể cho việc hoàn thiện quy định của BLHS về các hình phạt chính không tước tự do; đánh giá quy định của Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 1999, thực tiễn áp dụng và quy định của Dự thảo về các hình phạt chính không tước tự do; qua đó đề xuất các kiến nghị cụ thể hoàn thiện quy định của BLHS về các hình phạt chính không tước tự do.

Chuyên mục: Hình sự/ Luật Hình sự – Phần chung
Từ khóa: Hình phạt/ Hình phạt chính/ Bộ luật Hình sự 1999 (sửa đổi bổ sung 2009)

Hoàn thiện quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự 2003 về bảo vệ người tố giác tội phạm, người làm chứng, người bị hại

13/05/2020 23/05/2021 TS. Võ Thị Kim Oanh & ThS. Đinh Văn Đoàn Leave a Comment

Ở Việt Nam hiện nay hoàn thiện quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003 về bảo vệ người tố giác tội phạm, người làm chứng, người bị hại là một nhu cầu cấp thiết. Trong phạm vi bài viết, tác giả tập trung phân tích các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003 về bảo vệ người tố giác tội phạm, người làm chứng, người bị hại; làm sáng tỏ những hạn chế, bất cập trong quy định của pháp luật vả thực tiễn áp dụng. Trên cơ sở đó tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003 về bảo vệ người tố giác tội phạm, người làm chứng, người bị hại nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn, góp phần bảo vệ quyền con người, quyền công dân.

Chuyên mục: Hình sự/ Tố tụng hình sự
Từ khóa: Người tố giác/ Người làm chứng/ Bị hại/ Bộ luật Tố tụng hình sự 2003

Sửa đổi các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự 2003 theo Hiến pháp 2013 nhằm bảo đảm quyền con người, quyền cơ bản của công dân trong việc áp dụng các biện pháp ngăn chặn

13/05/2020 23/05/2021 PGS.TS. Trần Ngọc Đức Leave a Comment

Bài viết phân tích, làm rõ những quy định của Hiến pháp năm 2013 về quyền con người, quyền cơ bản của công dân và cơ chế bảo vệ các quyền này. Đồng thời, bài viết phân tích, đánh giá những quy định hiện hành về bảo đảm quyền con người, quyền cơ bản của công dân khi áp dụng các biện pháp ngăn chặn trong tố tụng hình sự. Trên cơ sở đó tác giả đề xuất hướng hoàn thiện các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự nhằm bảo đảm quyền con người, quyền cơ bản của công dân khi áp dụng các biện pháp ngăn chặn.

Chuyên mục: Hiến pháp/ Hiến pháp Việt Nam/ Hình sự/ Tố tụng hình sự
Từ khóa: Bộ luật Tố tụng hình sự 2003/ Hiến pháp 2013/ Quyền con người/ Quyền công dân/ Biện pháp ngăn chặn

Những quy định mới của Hiến pháp 2013 về quyền bào chữa và việc hoàn thiện Bộ luật Tố tụng hình sự 2003

13/05/2020 23/05/2021 TS. Lương Thị Mỹ Quỳnh Leave a Comment

Quyền bào chữa là quyền cơ bản của người bị buộc tội được tự mình bào chữa hoặc nhờ người khác bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của họ trước những cáo buộc của cơ quan có thẩm quyền về một hành vi phạm tội. Bài viết phân tích và đánh giá các quy định của Hiến pháp năm 2013 liên quan đến quyền bào chữa của người bị buộc tội trong mối liên hệ với các quy định của pháp luật tố tụng hình sự hiện hành và những nội dung liên quan trong Dự thảo Bộ luật Tố tụng hình sự sửa đổi, qua đó chỉ ra những vấn đề cần tiếp tục hoàn thiện trong quy định của pháp luật về quyền bào chữa, đáp ứng tinh thần cải cách tư pháp.

Chuyên mục: Hiến pháp/ Hiến pháp Việt Nam/ Hình sự/ Tố tụng hình sự
Từ khóa: Điểm mới của Luật/ Hiến pháp 2013/ Quyền bào chữa/ Bộ luật Tố tụng hình sự 2003

Hoàn thiện các quy định về chứng minh trong TTHS đảm bảo quyền bào chữa và tranh tụng

13/05/2020 23/05/2021 TS. Lê Nguyên Thanh Leave a Comment

Để đảm bảo quyền bào chữa của người bị buộc tội và đảm bảo tranh trụng trong TTHS theo Hiến pháp năm 2013 cần hoàn thiện các quy định của BLTTHS theo hướng đảm bảo cho người tham gia tố tụng, đặc biệt là người bào chữa có cơ hội chứng minh bình đẳng với các chủ thể THTT. Ngoài ra, Tòa án cũng cần xác định lại nghĩa vụ chứng minh của mình sao cho phù hợp với việc thực hiện chức năng xét xử. Như vậy các điều kiện thu thập chứng cứ, kiểm tra, đánh giá chứng cứ cần được xem xét lại để đảm bảo cho người bào chữa thuận lợi hơn trong việc tiếp cận các chứng cứ. Mặt khác, các quy định về kiểm tra, đánh giá chứng cứ cũng cần rõ ràng hơn theo kinh nghiệm của pháp luật hình sự quốc tế và luật TTHS của nước ngoài, đảm bảo cho cơ quan THTT giải quyết vụ án một cách đúng đắn, tránh bỏ lọt, tránh oan sai.

Chuyên mục: Chứng minh trong tố tụng hình sự/ Hiến pháp/ Hiến pháp Việt Nam/ Hình sự/ Tố tụng hình sự
Từ khóa: Chứng minh trong tố tụng hình sự/ Quyền bào chữa/ Tranh tụng

Hiến pháp năm 2013 và hoàn thiện nguyên tắc tố tụng hình sự

13/05/2020 23/05/2021 PGS.TS. Trần Văn Độ Leave a Comment

Hiến pháp năm 2013 là Hiến pháp của công cuộc đổi mới, Hiến pháp của Nhà nước pháp quyền ở Việt Nam. Cũng có thể nói, đây cũng là Hiến pháp của Cải cách tư pháp đang được thực hiện sâu rộng ở nước ta nói chung, trong lĩnh vực tư pháp hình sự nói riêng. Hoàn thiện các nguyên tắc tố tụng trong Bộ luật Tố tụng hình sự (BLTTHS) năm 2003 một mặt thể hiện đầy đủ đướng lối đổi mới tư pháp hình sự, quán triệt quy định của Hiến pháp năm 2013, mặt khác là cơ sở quan trọng cho việc xây dựng các chế định khác của BLTTHS năm 2003 và kim chỉ nam cho các hoạt động tố tụng trong thực tiễn điều tra, truy tố, xét xử vụ án hình sự. Trong phạm vi bài viết này, trên cơ sở tinh thần của Hiến pháp mới, tư tưởng Cải cách tư pháp và hội nhập quốc tế, chúng tôi phân tích các bất cập, hạn chế của BLTTHS năm 2003 hiện hành và kiến nghị một số giải pháp hoàn thiện các nguyên tắc tố tụng hình sự.

Chuyên mục: Hiến pháp/ Hiến pháp Việt Nam/ Hình sự/ Tố tụng hình sự
Từ khóa: Nguyên tắc

Sửa đổi BLTTHS theo yêu cầu cải cách tư pháp và thi hành Hiến pháp 2013

13/05/2020 23/05/2021 GS.TSKH. Đào Trí Úc Leave a Comment

Chiến lược cải cách tư pháp coi một trong những mục tiêu cơ bản của cải cách là bảo đảm để Tòa án có vị trí trung tâm trong hệ thống tổ chức các cơ quan tư pháp và xét xử là hoạt động trọng tâm trong cả quá trình tố tụng. Hiến pháp năm 2013 lần đầu tiên trong lịch sử lập hiến Việt Nam đã quy định rõ thiên chức trọng yếu của Tòa án là bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân; xác định nguyên tắc tranh tụng trong hoạt động xét xử. Yêu cầu về tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền con người, quyền công dân đòi hỏi một quá trình tố tụng công bằng, đề cao tranh tụng, tự do trình bày chứng cứ, chứng minh; triệt để áp dụng nguyên tắc suy đoán vô tội và nguyên tắc về quyền bào chữa của người bị buộc tội.

Chuyên mục: Hiến pháp/ Hiến pháp Việt Nam/ Hình sự/ Tố tụng hình sự
Từ khóa: Bộ luật Tố tụng hình sự 2003/ Cải cách tư pháp/ Hiến pháp 2013