MỤC LỤC: Tạp chí Khoa học pháp lý Việt Nam số 04/2017

Luật Trẻ em năm 2016 (có hiệu lực thi hành từ ngày 01/6/2017) về cơ bản đã khắc phục những bất cập và góp phần hoàn thiện các chính sách pháp luật về trẻ em ở Việt Nam. Tuy nhiên, trên thực tế, việc thực hiện pháp luật hiện hành sẽ còn nhiều vướng mắc, gây khó khăn trong việc bảo vệ quyền và lợi ích cho trẻ em. Trong phạm vi bài viết, tác giả tập trung phân tích sự cần thiết phải hoàn thiện các chính sách pháp luật về trẻ em, từ đó, đề xuất định hướng để hoàn thiện và nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách pháp luật về trẻ em. Bài viết đề cập 02 vấn đề: (i) Khái quát pháp luật về trẻ em (ii) Kiến nghị hoàn thiện pháp luật về trẻ em.

Chuyên mục: An sinh xã hội/ Kiến thức chung
Từ khóa: Luật Trẻ em 2016/ Trẻ em

Bản chất pháp lý của thỏa thuận trước trong hợp đồng về việc trả một khoản tiền xác định khi có hành vi vi phạm hợp đồng

05/05/2020 22/05/2021 ThS. Nguyễn Thị Thanh Huyền Leave a Comment

Bài viết phân tích bản chất pháp lý của thỏa thuận trước về việc trả một khoản tiền xác định, khi có hành vi vi phạm hợp đồng. Tùy thuộc vào mục đích của các bên, khoản tiền này có thể mang tính chất của phạt vi phạm hoặc bồi thường thiệt hại. Mục đích khác nhau của loại thỏa thuận này dẫn đến sự khác nhau trong việc áp dụng pháp luật. Tuy nhiên, pháp luật thương mại Việt Nam điều chỉnh về vấn đề này chưa thực sự xuất phát từ sự phân biệt tính chất và mục đích của loại thỏa thuận trên. Bài viết phân tích, đánh giá các quy định của hệ thống pháp luật thông luật và hệ thống pháp luật dân luật, các quy định của CISG về loại thỏa thuận này nhằm tìm kiếm một giải pháp hữu ích, có tính chất tham khảo, bổ sung cho các quy định của pháp luật thương mại Việt Nam.

Chuyên mục: Dân sự/ Luật Dân sự Việt Nam
Từ khóa: Vi phạm hợp đồng

Nguyên tắc xét xử kịp thời, công bằng và công khai theo Điều 25 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015

05/05/2020 22/05/2021 ThS. Nguyễn Trần Như Khuê Leave a Comment

Điều 25 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (BLTTHS năm 2015) quy định nguyên tắc “Tòa án xét xử kịp thời, công bằng, công khai”. Tìm hiểu nội dung Điều 25 Bộ luật này, có thể nhận thấy có ba nguyên tắc thành phần có mối quan hệ với nhau đều phải tuân thủ trong hoạt động xét xử, đó là xét xử kịp thời, xét xử công bằng và xét xử công khai. Điều 25 quy định hai nguyên tắc mới đó là xét xử kịp thời và xét xử công bằng, còn nguyên tắc xét xử công khai có một số sửa đổi, bổ sung. Nguyên tắc theo Điều 25 bảo đảm hoạt động xét xử, nói chung trong đó có bảo đảm quyền con người trong tố tụng hình sự phù hợp với pháp luật quốc tế và Hiến pháp năm 2013.

Chuyên mục: Hình sự/ Tố tụng hình sự
Từ khóa: Nguyên tắc xét xử kịp thời công bằng và công khai/ Bộ luật Tố tụng hình sự 2015

Pháp luật thuế nội địa Việt Nam trong bối cảnh Cộng đồng kinh tế ASEAN

05/05/2020 22/05/2021 ThS. Nguyễn Thị Thu Hiền

Bài viết nghiên cứu, phân tích những vấn đề mà ASEAN Economic Community (AEC) đặt ra cho pháp luật thuế nội địa Việt Nam; những giải pháp hoàn thiện pháp luật thuế nội địa nhằm đạt được các mục tiêu: i) bảo đảm sự hài hòa về pháp luật thuế nội địa giữa Việt Nam và các quốc gia ASEAN, (ii) bảo đảm thuế nội địa là công cụ hiệu quả trong điều tiết vĩ mô kinh tế-xã hội, tạo động lực cho doanh nghiệp trong nước phát triển, từ đó phát huy tối đa những thuận lợi mà AEC mang lại, iii) bảo đảm nguồn thu cho ngân sách nhà nước trong điều kiện thuế nhập khẩu ngày càng giảm do Việt Nam thực hiện các hiệp định thương mại tự do (FTA).

Chuyên mục: Luật Thuế/ Quốc tế/ Thương mại/ Thương mại quốc tế
Từ khóa: Cộng đồng kinh tế ASEAN – AEC

Quy định trong khuôn khổ ASEAN về tự do hóa giao dịch vốn – Tác động đối với các hoạt động đầu tư theo pháp luật Việt Nam

05/05/2020 22/05/2021 TS. Phan Thị Thành Dương & ThS. Nguyễn Thị Thương

Thông qua phân tích các văn bản trong khuôn khổ ASEAN và pháp luật Việt Nam, bài viết làm rõ hai vấn đề chính: Cộng đồng kinh tế ASEAN (ASEAN Economic Community – AEC) vẫn chưa có hiệp định cụ thể điều chỉnh giao dịch vốn giữa các quốc gia ASEAN mà chỉ dừng lại ở các tuyên bố, mục tiêu và kế hoạch; do chưa có hiệp định cụ thể điều chỉnh, Việt Nam khá chủ động trong xây dựng pháp luật và chính sách liên quan đến giao dịch vốn. Tùy hình thức đầu tư cụ thể và tính chất của dòng vốn, pháp luật về quản lý ngoại hối có những cách thức điều chỉnh khác nhau và sự điều chỉnh này tác động trực tiếp đến quá trình thực hiện hoạt động đầu tư của nhà đầu tư.

Chuyên mục: Đầu tư/ Quốc tế/ Thương mại/ Đầu tư quốc tế/ Thương mại quốc tế
Từ khóa: ASEAN/ Pháp luật thương mại Asean/ Tự do hóa giao dịch vốn

Vấn đề xác định thị trường liên quan trong bối cảnh tham gia cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC)

05/05/2020 22/05/2021 TS. Hà Thị Thanh Bình Leave a Comment

Bài viết phân tích yêu cầu hoàn thiện các quy định nhằm xác định thị trường liên quan của pháp luật cạnh tranh Việt Nam trong bối cảnh Việt Nam tham gia vào AEC. Trong giai đoạn chưa thể đạt được sự hòa hợp trong các quy định pháp luật điều chỉnh cạnh tranh giữa các thành viên trong khối, Việt Nam cần học hỏi kinh nghiệm từ những nước có bề dày lịch sử trong hoạt động kiểm soát hành vi phản cạnh tranh với mục tiêu điều chỉnh có hiệu quả hơn các hành vi phản cạnh tranh, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh và bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người tiêu dùng. Bài viết tìm hiểu cách tiếp cận của một số quốc gia (bao gồm Hoa Kỳ, Singapore và Thái Lan) trong việc xác định thị trường liên quan trong pháp luật cạnh tranh Việt Nam, từ đó đề xuất một số kiến nghị hoàn thiện.

Chuyên mục: Cạnh tranh, Quốc tế, Thương mại, Thương mại quốc tế
Từ khóa: Thị trường liên quan/ Cộng đồng kinh tế ASEAN – AEC/

Hiệp định về tự do di chuyển thể nhân trong ASEAN và tác động đối với Việt Nam

05/05/2020 22/05/2021 ThS. Phạm Thị Hiền & ThS. Nguyễn Tuấn Vũ

Bộ trưởng kinh tế ASEAN ký kết Hiệp định về Tự do di chuyển thể nhân (MNP) năm 2012, chính thức có hiệu lực ngày 14/6/2016. Hiệp định này là khuôn khổ pháp lý cho việc di chuyển thể nhân qua biên giới trong, từ đó góp phần thành lập một thị trường chung ASEAN. Bài viết phân tích những vấn đề pháp lý của MNP với bốn vấn đề cơ bản sau đây: (i) khái quát về AEC và di chuyển thể nhân; (ii) những nội dung cơ bản của MNP về di chuyển thể nhân; (iii) tác động của hiệp định trong việc thành lập một thị trường đơn nhất và tự do di chuyển con người; (iv) vấn đề đặt ra trong việc thực thi hiệp định đối với Việt Nam.

Chuyên mục: Quốc tế/ Thương mại/ Thương mại quốc tế
Từ khóa: Hiệp định về Tự do di chuyển thể nhân 2012 – MNP/ Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á – ASEAN/ Pháp luật thương mại Asean

Hiện tượng chệch hướng thương mại từ quy tắc xuất xứ ưu đãi chặt chẽ: Tương lai của hàng dệt may ASEAN và Việt Nam trong bối cảnh hội nhập

05/05/2020 22/05/2021 TS. Trần Thị Thuận Giang & ThS. Ngô Nguyễn Thảo Vy

Bài viết nghiên cứu các vấn đề pháp lý của hiện tượng chệch hướng thương mại phát sinh từ quy tắc xuất xứ ưu đãi chặt chẽ, thông qua việc phân tích các quy tắc xuất xứ đối với hàng dệt may trong khuôn khổ hiệp định ban hành bởi ASEAN và các hiệp định thương mại ASEAN ký kết với quốc gia ngoại khối. Từ đó, bài viết kiến nghị ban hành quy định chi tiết trong khuôn khổ WTO về quy tắc xuất xứ ưu đãi và chệch hướng thương mại, cũng như học hỏi kinh nghiệm của Liên minh châu Âu về việc vận dụng quy tắc cộng gộp.

Chuyên mục: Quốc tế/ Thương mại/ Thương mại quốc tế
Từ khóa: Chệch hướng thương mại/ Quy tắc xuất xứ ưu đãi/ Hội nhập quốc tế/ Pháp luật thương mại Asean/

Thực thi hiệp định đầu tư toàn diện ASEAN: Những vấn đề từ sự chồng chéo trong các cam kết bảo hộ đầu tư nước ngoài của Việt Nam

05/05/2020 22/05/2021 TS. Trần Việt Dũng & Tạp chí Khoa học pháp lý

Hiệp định đầu tư toàn diện ASEAN (ACIA) đã có hiệu lực năm 2012 tạo ra một công cụ pháp lý hỗ trợ đầu tư trong khuôn khổ Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC). Tuy nhiên, một mối quan tâm mới phát sinh liên quan đến “số phận” của 26 hiệp định đầu tư song phương (BIT) tồn tại giữa các nước ASEAN. Điều này có thể gây nhầm lẫn cho các chính phủ ASEAN về tiêu chuẩn áp dụng cho bảo hộ đầu tư đối với nhà đầu tư ASEAN. Bài viết phân tích về những vấn đề pháp lý liên quan tới sự tồn tại song song của các hiệp định bảo hộ đầu tư tại ASEAN, đặc biệt đối với Việt Nam, đồng thời đưa ra kiến nghị để giải quyết thực trạng này.

Chuyên mục: Đầu tư/ Quốc tế/ Thương mại/ Đầu tư quốc tế/ Thương mại quốc tế
Từ khóa: ASEAN/ Pháp luật thương mại Asean/ Hiệp định đầu tư toàn diện ASEAN – ACIA/ Bảo hộ đầu tư/

Cộng đồng kinh tế ASEAN: Những thách thức về thể chế cho sự vận hành

05/05/2020 22/05/2021 TS. Trần Thăng Long

Bài viết nghiên cứu những thách thức mà Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) phải đối mặt và giải quyết từ góc độ thể chế. Cụ thể, bài viết phân tích những thách thức từ việc lựa chọn mô hình thích hợp, những bất cập từ việc tổ chức bộ máy điều hành, cơ chế ra quyết định vốn dựa trên sự đảm bảo nguyên tắc “thống nhất trong đa dạng” và cơ chế thông qua quyết định theo “nguyên tắc đồng thuận”. Ngoài ra, bài viết cũng nghiên cứu cơ chế giám sát, giải quyết tranh chấp, cuối cùng là cơ chế nhằm phản ánh và khắc phục hợp lý sự khác biệt, chênh lệch về trình độ phát triển của các quốc gia thành viên. Những phân tích này sẽ đi cùng với các đề xuất kiến nghị nhằm khắc phục những thách thức đó.

Chuyên mục: Quốc tế/ Thương mại/ Thương mại quốc tế
Từ khóa: Cộng đồng kinh tế ASEAN – AEC/ Pháp luật thương mại Asean