Mục lục
Nhân thân người phạm tội và chủ thể của tội phạm là hai phạm trù khác nhau nhưng thường bị nhầm lẫn. Hãy cùng iluatsu.com phân biệt nhân thân người phạm tội và chủ thể của tội phạm nhé!
1. Nhân thân người phạm tội là gì?
Nhân thân người phạm tội là những đặc điểm dấu hiệu đặc trưng phản ánh bản chất của người phạm tội, những đặc điểm dấu hiệu này tác động với những tình huống và hoàn cảnh khách quan khác tạo ra xử sự phạm tội của người đó. Những đặc điểm đó có thể là độ tuổi, nghề nghiệp, thái độ làm việc, thái độ trong quan hệ với những người khác, trình độ văn hóa, lối sống, hoàn cảnh gia đình và đời sống kinh tế, thái độ chính trị, ý thức pháp luật, tôn giáo, tiền án, tiền sự…
Xem thêm bài viết:
2. Phân biệt nhân thân người phạm tội và chủ thể của tội phạm
Chủ thể của tội phạm là khái niệm của khoa học pháp lý hình sự, là một trong bốn yếu tố cấu thành tội phạm, là điều kiện tất yếu để truy cứu trách nhiệm hình sự. Chủ thể của tội phạm là con người cụ thể thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội một cách cố ý hoặc vô ý, có đủ năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi theo luật định. Ngoài ra, đối với chủ thể đặc biệt của tội phạm còn phải có thêm các dấu hiệu như: Giới tính, lứa tuổi, chức vụ, nghề nghiệp, quan hệ gia đình….
Tuy nhiên, khái niệm nhân thân người phạm tội lại bao gồm tất cả các dấu hiệu mà luật hình sự quy định về chủ thể thường cũng như chủ thể đặc biệt của tội phạm, nhưng trong khái niệm nhân thân người phạm tội thì dấu hiệu đó được thể hiện rộng hơn, chi tiết hơn. Chẳng hạn, dấu hiệu độ tuổi trong nhân thân người phạm tội không chỉ là yếu tố xác định năng lực hành vi của con người (tuổi chịu trách nhiệm hình sự – Điều 12 Bộ Luật Hình sự), mà còn được xem là một đặc điểm có liên quan tới những biến đổi về tâm, sinh lý, kinh nghiệm sống và các vai trò, vị thế xã hội khác nhau. Đặc điểm tâm lý (dấu hiệu bên trong) của nhân thân người phạm tội là cả đời sống tâm lý, sự hình thành và phát triển nhân cách của họ với tất cả những cảm xúc, tình cảm, ý chí, xu hướng, tính cách thói quen, nhu cầu, ước vọng… Còn trong chủ thể của tội phạm chủ yếu xem xét các dấu hiệu lý trí và ý chí biểu hiện ở khả năng nhận thức và điều chỉnh hành vi, làm cơ sở xác định năng lực trách nhiệm hình sự và lỗi của một người khi họ thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội.
Ngoài ra, khái nhiệm nhân thân người phạm tội còn có cả những đặc điểm, dấu hiệu mà trong khái niệm chủ thể của tội phạm không có hoặc không cần thiết phải quy định về mặt pháp lý, như những dấu hiệu về mặt trình độ học vấn, dân tộc, tôn giáo, quan hệ xã hội…thái độ của họ đối với các giá trị xã hội và với chính bản thân mình.
Tài liệu học tập:
- Tuyển tập 20+ đề thi môn Tội phạm học
- Tổng hợp 100+ câu hỏi nhận định môn Tội phạm học
3. Phân biệt nhân thân người phạm tội và cá nhân người phạm tội
Khi đề cập đến khái niệm “cá nhân” là nói đến một con người cụ thể với tư cách là một cá thể trong xã hội, là sản phẩm của sự phát triển xã hội, là chủ thể của lao động, của mọi quan hệ xã hội, mang những đặc điểm cơ bản của điều kiện văn hóa lịch sử xã hội nhất định. Trong mỗi cá nhân bao hàm cả nét riêng biệt mang tính riêng và nét chung của cộng đồng và chúng có sự thống nhất với nhau.
Như vậy, “cá nhân người phạm tội” là khái niệm được dùng để chỉ một cá thể người trong xã hội đã thực hiện tội phạm. Mặc dù, trong mỗi cá nhân người phạm tội đều phản ảnh những nét chung của con người xã hội nói chung, song khái niệm cá nhân người phạm tội lại sử dụng để chỉ một con người cụ thể có những đặc điểm riêng có của mỗi con người phạm tội. Những đặc điểm riêng đó nói lên tính cá biệt của cá nhân người phạm tội. Cho nên, có thể nói rằng, khái niệm “nhân thân người phạm tội” thuộc phạm trù chung, còn khái niệm “cá nhân người phạm tội” là cái riêng.
Nếu bạn có thắc mắc hay câu hỏi về bài viết “Phân biệt nhân thân người phạm tội và chủ thể của tội phạm”. Hãy để lại comment dưới phần bình luận nhé!
Trả lời