• Trang chủ
  • Hiến pháp
  • Hình sự
  • Dân sự
  • Hành chính
  • Hôn nhân gia đình
  • Lao động
  • Thương mại

Luật sư Online

Tư vấn Pháp luật hình sự, hành chính, dân sự, kinh doanh, thương mại, lao động, ly hôn, thừa kế, đất đai

  • Kiến thức chung
    • Học thuyết kinh tế
    • Lịch sử NN&PL
  • Cạnh tranh
  • Quốc tế
  • Thuế
  • Ngân hàng
  • Đất đai
  • Ngành Luật khác
    • Đầu tư
    • Môi trường
 Trang chủ » Khái niệm và đặc điểm của bộ máy nhà nước

Khái niệm và đặc điểm của bộ máy nhà nước

23/09/2020 18/04/2021 CTV. Linh Trang Leave a Comment

Mục lục

  • 1. Khái niệm và đặc điểm của bộ máy nhà nước
    • 1.1. Bộ máy nhà nước là gì?
    • 1.2. Cơ quan nhà nước là gì?
    • 1.3. Bộ máy nhà nước là một hệ thống cơ quan nhà nước

Bộ máy nhà nước là gì? Phân tích các đặc điểm của bộ máy nhà nước?

Bộ máy nhà nước là gì? Phân tích các đặc điểm của bộ máy nhà nước?

Bộ máy nhà nước được hiểu khác nhau qua các thời kỳ lịch sử: Thời kỳ đầu với cách tổ chức còn đơn giản, ến thời kỳ hiện đại, bộ máy nhà nước đã được bổ sung thêm nhiều cơ cấu, thành phần,…

Xem thêm:

  • Bộ máy nhà nước là gì? Mối liên hệ của bộ máy nhà nước với chức năng của nhà nước – Đoàn Linh Trang
  • Nguyên tắc phân chia quyền lực nhà nước trong bộ máy nhà nước
  • Nguyên tắc chủ quyền thuộc về nhân dân trong bộ máy nhà nước
  • Bộ máy nhà nước tổ chức và hoạt động trên cơ sở Hiến pháp và pháp luật
  • Phân tích các đặc điểm của Bộ máy Nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hiện nay
  • Góp ý về bộ máy nhà nước trong dự thảo sửa đổi Hiến pháp 1992 – PGS.TS. Vũ Văn Nhiêm

1. Khái niệm và đặc điểm của bộ máy nhà nước

1.1. Bộ máy nhà nước là gì?

Bộ máy nhà nước là một tổng thể (hệ thống) các cơ quan nhà nước có tính chất, vị trí, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn khác nhau nhưng có quan hệ mật thiết với nhau, tạo thành một thể thống nhất vì được tổ chức và hoạt động theo những nguyên tắc thống nhất, qua đó thực hiện các chức năng cơ bản của Nhà nước.

Xem thêm tài liệu liên quan:

  • Khái niệm bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
  • Phân tích các đặc điểm của Bộ máy Nhà nước CHXHCN Việt Nam
  • Bộ máy nhà nước là gì? Mối liên hệ với chức năng của nhà nước
  • Khái quát về Cơ quan hiến định độc lập trong bộ máy nhà nước
  • Nguyên tắc phân chia quyền lực nhà nước trong bộ máy nhà nước
  • Các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước Việt Nam
  • Cấu trúc tổ chức của bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
  • Các nguyên tắc hiến định về tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
  • Vị trí, chức năng của Tòa án nhân dân trong bộ máy nhà nước
  • Chức năng kép (Chức năng tự quản và Chức năng chấp hành) của Chính quyền địa phương trong bộ máy nhà nước

Khái niệm bộ máy nhà nước được hiểu khác nhau qua các thời kỳ lịch sử. Thời kỳ đầu với cách tổ chức còn đơn giản, bộ máy nhà nước là bộ máy cai trị với các cơ quan hành chính, cảnh sát, quân đội. Đến thời kỳ hiện đại, bộ máy nhà nước (nhất là ở các nước xã hội chủ nghĩa) được bổ sung nhiều cơ cấu, thành phần và do vậy cũng có khá nhiều các quan niệm khác nhau về bộ máy nhà nước. Tuy nhiên, quan niệm phù hợp hơn cả là quan niệm coi bộ máy nhà nước là một tổng thể các cơ quan nhà nước, cấu thành một hệ thống liên hệ chặt chẽ theo thứ bậc, cùng thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước.

Trước hết, bộ máy nhà nước được cấu thành từ các cơ quan nhà nước. Vậy cơ quan nhà nước là gì ?

1.2. Cơ quan nhà nước là gì?

Cơ quan nhà nước là một phần của bộ máy nhà nước. Từ những phân tích dấu hiệu của cơ quan nhà nước trên đây có thể hình thành định nghĩa về cơ quan nhà nước.

Cơ quan nhà nước là một phần của bộ máy nhà nước, được thành lập và hoạt động theo những nguyên tắc nhất định, được cấu thành từ các công chức, mang quyền hạn Nhà nước và có các phương tiện vật chất cần thiết để thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước.

Nó có những dấu hiệu đặc thù:

1.2.1. Cơ quan nhà nước được mang quyền lực nhà nước

Cơ quan nhà nước được mang quyền lực nhà nước, tức là được qui định các thẩm quyền thực hiện quyền lực nhà nước, thay mặt (nhân danh) Nhà nước ra các quyết định bắt buộc chung và bảo đảm thực hiện.

Quyền hạn có tính quyền lực nhà nước của Cơ quan nhà nước được đặc trưng bởi:

– Trình tự thành lập và hoạt động của cơ quan nhà nước, cơ cấu và thẩm quyền của chúng được pháp luật quy định;

– Có quyền ban hành văn bản pháp luật đề ra các qui định có tính bắt buộc và cá biệt;

– Các qui định đó được bảo đảm bởi các phương thức thuyết phục, giáo dục, khuyến khích, tổ chức và được bảo vệ bằng sự cưỡng chế (chế tài) của Nhà nước;

– Có các điều kiện vật chất để tổ chức thực hiện các qui định do cơ quan nhà nước nói riêng và Nhà nước nói chung ban hành;

Với bốn đặc trưng này – những đặc trưng của quyền lực nhà nước – có thể cho phép xác định đó là cơ quan nhà nước. Mang quyền hạn nhà nước là dấu hiệu quan trọng và đặc thù của Cơ quan nhà nước.

1.2.2. Cơ quan nhà nước là một tổ chức được thành lập và hoạt động theo những nguyên tắc nhất định

Cơ quan nhà nước là một tổ chức được thành lập và hoạt động theo những nguyên tắc nhất định.

1.2.3. Mỗi một cơ quan nhà nước thực hiện các chức năng tương ứng

Mỗi một cơ quan nhà nước thực hiện các chức năng tương ứng của mình phù hợp với vị trí, vai trò của nó trong bộ máy nhà nước thông qua các cơ quan nhà nước, hoạt động của Nhà nước. Từ đó cho thấy, chức năng của Nhà nước về cơ bản được thực hiện thông qua chức năng của từng cơ quan nhà nước. Các cơ quan nhà nước, bằng việc thực hiện chức năng của mình đã đồng thời tham gia vào việc thực hiện các chức năng khác nhau của Nhà nước.

1.2.4. Cơ quan nhà nước – để thực hiện chức năng của mình – được trang bị những phương tiện vật chất cần thiết

1.2.5. Cơ quan nhà nước bao giờ cũng biểu hiện ra về mặt vật chất là những con người cấu thành

Cơ quan nhà nước bao giờ cũng biểu hiện ra về mặt vật chất là những con người cấu thành – là một cá nhân hoặc một nhóm, một tập thể người. Đó là những người giữ các chức vụ nhà nước và gọi chung là công chức.

Xem thêm:

  • Cơ quan nhà nước là gì? Các đặc điểm của cơ quan nhà nước?
  • Phân biệt Cơ quan nhà nước với cơ quan của tổ chức khác
  • Phân loại cơ quan nhà nước. Cho ví dụ?

1.3. Bộ máy nhà nước là một hệ thống cơ quan nhà nước

Bộ máy nhà nước còn phải là một cơ chế, một trật tự sắp xếp hay nói cách khác là một hệ thống các Cơ quan nhà nước. Tính hệ thống này biểu hiện dưới các dấu hiệu sau:

– Hệ thống đó được chi phối bởi một tổng thể các nguyên tắc tổ chức và hoạt động thống nhất, xuyên suốt. Chẳng hạn, bộ máy nhà nước phong kiến gắn liền với nguyên tắc tập quyền chuyên chế (quyền lực tập trung vào tay một người), bộ máy nhà nước tư sản lại ngự trị nguyên tắc phân quyền, còn bộ máy nhà nước xã hội chủ nghĩa thì tuân theo nguyên tắc tập quyền xã hội chủ nghĩa, tập trung dân chủ.

– Hệ thống là một cơ cấu phức tạp, trong đó các loại cơ quan khác nhau có vị trí khác nhau tùy thuộc vào từng chế độ nhà nước.

– Sự hiện diện của các cơ quan nhà nước trong bộ máy nhà nước luôn gắn liền với các chức năng của nhà nước. Chức năng nhà nước luôn được thể hiện thông qua bộ máy nhà nước. Việc tổ chức ra cơ quan này hay cơ quan kia luôn gắn liền với nhu cầu thực hiện một chức năng nhất định.

Ví dụ: Viện kiểm sát nhân dân ở nước ta là một thiết chế ít thấy ở các nước tư bản, đây là cơ quan thực hiện chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp.

– Ngoài những cơ quan nhà nước, bộ máy nhà nước còn bao gồm một loạt các cơ quan, tổ chức, xí nghiệp, công ty thực hiện các chức năng, nhiệm vụ cơ bản của cơ quan nhà nước. Những phương tiện này không phải là những cơ quan nhà nước song không một nhà nước nào lại có thể thiếu chúng.

Chia sẻ bài viết:
  • Share on Facebook

Bài viết liên quan

Khái quát về Cơ quan hiến định độc lập trong bộ máy nhà nước
Khái quát về Cơ quan hiến định độc lập trong bộ máy nhà nước
Vai trò của chính quyền địa phương trong bộ máy nhà nước
Vai trò của chính quyền địa phương trong bộ máy nhà nước
Chức năng kép của chính quyền địa phương trong bộ máy nhà nước
Chức năng kép (Chức năng tự quản và Chức năng chấp hành) của Chính quyền địa phương trong bộ máy nhà nước
Vị trí, chức năng của Tòa án nhân dân trong bộ máy nhà nước
Vị trí, chức năng của Tòa án nhân dân trong bộ máy nhà nước
Các nguyên tắc hiến định về tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Các nguyên tắc hiến định về tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Bộ máy nhà nước Việt Nam qua các giai đoạn Hiến pháp
Bộ máy nhà nước Việt Nam qua các giai đoạn Hiến pháp (1946, 1959, 1980, 1992 và 2013)

Chuyên mục: Hiến pháp/ Hiến pháp Việt Nam/ Lý luận Nhà nước - Pháp luật Từ khóa: Bộ máy nhà nước

Previous Post: « Tổ chức hành chính – lãnh thổ của nước CHXHCN Việt Nam
Next Post: Các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước Việt Nam »

Reader Interactions

Trả lời Hủy

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Primary Sidebar

Tìm kiếm nhanh tại đây:

Tài liệu học Luật

  • Trắc nghiệm Luật | Có đáp án
  • Nhận định Luật | Có đáp án
  • Bài tập tình huống | Đang cập nhật
  • Đề cương ôn tập | Có đáp án
  • Đề Thi Luật | Cập nhật đến 2021
  • Giáo trình Luật PDF | MIỄN PHÍ
  • Sách Luật PDF chuyên khảo | MIỄN PHÍ
  • Sách Luật PDF chuyên khảo | TRẢ PHÍ
  • Từ điển Luật học Online| Tra cứu ngay

Tổng Mục lục Tạp chí ngành Luật

  • Tạp chí Khoa học pháp lý
  • Tạp chí Nghiên cứu lập pháp
  • Tạp chí Nhà nước và Pháp luật
  • Tạp chí Kiểm sát
  • Tạp chí nghề Luật

Chuyên mục bài viết:

  • An sinh xã hội
  • Cạnh tranh
  • Chứng khoán
  • Cơ hội nghề nghiệp
  • Dân sự
    • Luật Dân sự Việt Nam
    • Tố tụng dân sự
    • Thi hành án dân sự
    • Hợp đồng dân sự thông dụng
    • Pháp luật về Nhà ở
    • Giao dịch dân sự về nhà ở
    • Thừa kế
  • Doanh nghiệp
    • Chủ thể kinh doanh và phá sản
  • Đất đai
  • Giáo dục
  • Hành chính
    • Luật Hành chính Việt Nam
    • Luật Tố tụng hành chính
    • Tố cáo
  • Hiến pháp
    • Hiến pháp Việt Nam
    • Hiến pháp nước ngoài
    • Giám sát Hiến pháp
  • Hình sự
    • Luật Hình sự – Phần chung
    • Luật Hình sự – Phần các tội phạm
    • Luật Hình sự quốc tế
    • Luật Tố tụng hình sự
    • Thi hành án hình sự
    • Tội phạm học
    • Chứng minh trong tố tụng hình sự
  • Hôn nhân gia đình
    • Luật Hôn nhân gia đình Việt Nam
    • Luật Hôn nhân gia đình chuyên sâu
  • Lao động
  • Luật Thuế
  • Môi trường
  • Ngân hàng
  • Quốc tế
    • Chuyển giao công nghệ quốc tế
    • Công pháp quốc tế
    • Luật Đầu tư quốc tế
    • Luật Hình sự quốc tế
    • Thương mại quốc tế
    • Tư pháp quốc tế
    • Tranh chấp Biển Đông
  • Tài chính
    • Ngân sách nhà nước
  • Thương mại
    • Luật Thương mại Việt Nam
    • Thương mại quốc tế
    • Pháp luật Kinh doanh Bất động sản
    • Pháp luật về Kinh doanh bảo hiểm
    • Nhượng quyền thương mại
  • Sở hữu trí tuệ
  • Kiến thức chung
    • Đường lối Cách mạng ĐCSVN
    • Học thuyết kinh tế
    • Kỹ năng nghiên cứu và lập luận
    • Lý luận chung Nhà nước – Pháp luật
    • Lịch sử Nhà nước – Pháp luật
    • Lịch sử văn minh thế giới
    • Logic học
    • Pháp luật đại cương
    • Tư tưởng Hồ Chí Minh
    • Triết học

Quảng cáo:

Copyright © 2023 · Luật sư Online · Giới thiệu ..★.. Liên hệ ..★.. Tuyển CTV ..★.. Quy định sử dụng