Mục lục
Phân tích khái niệm công chức theo quy định của Luật cán bộ, công chức hiện hành? Phân biệt công chức và cán bộ
- Hoàn thiện quy định về “chưa xử lý” và “miễn xử lý kỷ luật” công chức
- Hoàn thiện quy trình bổ nhiệm, từ chức, miễn nhiệm công chức
- Bất cập trong quy trình thi tuyển công chức và hướng hoàn thiện
- Chuẩn hóa đội ngũ công chức hộ tịch cấp xã và đổi mới quản lý
- Bàn về thẩm quyền giải quyết khiếu nại quyết định kỷ luật công chức
- [SO SÁNH] Cơ quan hành chính nhà nước ở trung ương với địa phương
- [PHÂN BIỆT] và phân loại cơ quan hành chính nhà nước
- [PHÂN BIỆT] Thủ tục hành chính nội bộ với hành chính liên hệ
- [PHÂN BIỆT] Các hình thức quản lý hành chính nhà nước
- [PHÂN BIỆT] Hoạt động quản lý hành chính nhà nước với hoạt động lập pháp và tư pháp? Nêu ví dụ?
- [PHÂN BIỆT] So sánh chấp hành với áp dụng quy phạm pháp luật hành chính
TỪ KHÓA: Cán bộ, Công chức, Luật hành chính
1. Công chức là gì?
Theo khoản 2 Điều 4 Luật cán bộ, công chức 2008, công chức là “công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật”.
2. Đặc điểm của công chức
– Về quốc tịch: công chức bắt buộc phải là công dân Việt Nam.
– Về con đường hình thành: thông qua tuyển dụng hoặc bổ nhiệm.
– Về nơi làm việc: cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện, cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân, đơn vị thuộc Công an nhân dân, bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập. (xem thêm Điều 32 Luật cán bộ, công chức 2008).
– Về chế độ làm việc, hưởng lương: làm việc trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Riêng đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì có thể hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập.
Ngày 01/7/2020 vừa rồi, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật cán bộ, công chức và luật viên chức có hiệu lực, trong đó, quy định về khái niệm công chức cũng đã bị sửa đổi đáng kể. Theo đó, các nhà làm luật đã bỏ hẳn phần công chức làm trong bộ máy quản lý, lãnh đạo đơn vị sự nghiệp công lập, tức là ta có thể hiểu những người làm trong bộ máy quản lý, lãnh đạo đơn vị sự nghiệp công lập không thể được coi là công chức được nữa. Khoản 1 Điều 32 Luật cán bộ, công chức 2008 liệt kê nơi làm việc của công chức cũng đã bị bãi bỏ điểm c “công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập” bởi khoản 22 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật cán bộ, công chức và luật viên chức. Để dễ hiểu, ta có thể lấy ví dụ là Hiệu trưởng trường Đại học Ngoại thương. Nếu theo quy định trước đây, ông/bà hiệu trưởng chính là một công chức, nhưng theo quy định hiện tại, ông/bà hiệu trưởng không còn là công chức nữa.
Xuất phát từ thay đổi nói trên, thì hiện tại khi nói về chế độ lương của công chức, ta có thể khẳng định công chức chỉ hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
Về phương thức tuyển dụng công chức, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật cán bộ, công chức và luật viên chức cũng bổ sung thêm một phương thức ngoài thi tuyển và xét tuyển, đó là người đứng đầu cơ quan quản lý công chức quyết định tiếp nhận người đáp ứng các tiêu chuẩn, điều kiện của vị trí việc làm vào làm công chức. (xem thêm khoản 5 Điều 1 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật cán bộ, công chức và luật viên chức)
3. Phân biệt Công chức và Cán bộ
Bảng Phân biệt khái niệm cán bộ với khái niệm công chức? Ví dụ?
Tiêu chí Cán bộ Công chức
Con đường hình thành Bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm Tuyển dụng, bổ nhiệm
Thời gian công tác Theo nhiệm kỳ Theo biên chế (không có thời hạn)
Tiền lương Chỉ có thể hưởng lương từ ngân sách nhà nước Có thể hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập
Cơ quan làm việc Giữ chức vụ trong cơ quan Đảng, Nhà nước, Tổ chức chính trị - xã hội Đơn vị sự nghiệp công lập, lực lượng công an nhân dân, quân đội nhân dân
Hình thức kỷ luật Bãi nhiệm, khiển trách, cảnh cáo, cách chức Khiển trách, cảnh cáo, cách chức, giáng chức, buộc thôi việc, hạ bậc lương
Ví dụ Thủ tướng Chánh án TAND tỉnh, Thẩm phán
4. Phân biệt Công chức và Viên chức
Bảng Phân biệt khái niệm viên chức với khái niệm công chức? Ví dụ?
Tiêu chí Viên chức Công chức
Con đường hình thành Tuyển dụng Tuyển dụng, bổ nhiệm
Thời gian công tác Theo hợp đồng (có thời hạn) Theo biên chế (không có thời hạn)
Tiền lương Chỉ hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập Hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Đối với công chức lãnh đạo, quản lý đơn vị sự nghiệp thì hưởng lương từ quỹ lương đơn vị sự nghiệp công lập
Cơ quan làm việc Đơn vị sự nghiệp công lập Đơn vị sự nghiệp công lập, lực lượng công an nhân dân, quân đội nhân dân
Ví dụ Bác sĩ bệnh viện Bạch Mai, Giảng viên Đại học Luật Chánh án TAND tỉnh, Thẩm phán
Căn cứ pháp lý Luật Viên chức 2010 Luật Cán bộ, công chức 2008
5. Phân tích trách nhiệm vật chất của viên chức?
Trách nhiệm vật chất của viên chức được hiểu là trách nhiệm bồi thường, hoàn trả của viên chức khi có hành vi gây ra thiệt hại về tài sản cho cá nhân, tổ chức khác trong quá trình thi hành nhiệm vụ. Trách nhiệm vật chất được quy định tại Điều 55 Luật Viên chức 2010, theo đó:
– Viên chức làm mất, hư hỏng trang bị, thiết bị hoặc có hành vi khác gây thiệt hại tài sản của đơn vị sự nghiệp công lập thì phải bồi thường thiệt hại;
VD: Cô T là giảng viên của Đại học Luật Hà Nội. Trong giờ dạy, do bất cẩn, cô đã làm hỏng máy chiếu của trường. Trong trường hợp này, cô phải bồi thường bằng tiền tương ứng cho Đại học Luật Hà Nội với chiếc máy chiếu đã làm hỏng.
– Viên chức khi thực hiện công việc hoặc nhiệm vụ được phân công có lỗi gây thiệt hại cho người khác mà đơn vị sự nghiệp công lập phải bồi thường thì viên chức có nghĩa vụ hoàn trả cho đơn vị sự nghiệp công lập.
VD: Anh A là bảo vệ của Đại học Luật Hà Nội. Vừa qua, trong ca trực của anh có một giáo viên bị mất xe máy. Trong trường hợp này, trách nhiệm bồi thường cho người bị mất xe thuộc về nhà trường, còn anh A có trách nhiệm hoàn trả cho trường.
Một điểm lưu ý rằng việc gây thiệt hại về tài sản của viên chức phải diễn ra trong quá trình viên chức thi hành nhiệm vụ mới có thể phát sinh trách nhiệm vật chất, nếu không, chỉ có thể phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong dân sự.
VD: Vẫn là cô T – giảng viên Đại học Luật Hà Nội, cô được bạn cho mượn máy ảnh. Do vô ý, cô đã làm rơi máy ảnh xuống nước, máy ảnh bị hỏng. Trong trường hợp này, không thể nói là cô T phải chịu trách nhiệm vật chất, mà chỉ là nghĩa vụ bồi thường thiệt hại trong dân sự.
Trả lời