“Mọi người có quyền tự do kinh doanh trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm” là nguyên tắc đã được khẳng định trong Hiến pháp và các đạo luật về kinh doanh. Để thực hiện nguyên tắc này, việc quy định những ngành nghề nào pháp luật cần phải cấm để đảm bảo quyền tự do kinh doanh cho các nhà đầu tư là một trong những nội dung cần quan tâm mỗi khi xây dựng, sửa đổi, bổ sung Luật doanh nghiệp và Luật Đầu tư. Bài viết phân tích và bình luận về các điểm mới trong Luật Đầu tư năm 2020 về ngành nghề cấm kinh doanh so với những Luật Đầu tư trước đây, từ đó cho thấy sự cần thiết và hợp lý của các quy định này.
Đầu tư
Những điểm mới về lựa chọn nhà đầu tư theo Luật Đầu tư năm 2020
Nội dung về lựa chọn nhà đầu tư đã được quy định trong khá nhiều văn bản pháp luật về đầu tư, đấu thầu, đất đai, nhà ở… Tuy nhiên, thực tiễn thi hành cho thấy các quy định này còn thiếu tính nhất quán, chưa rõ ràng, gây không ít khó khăn cho nhà đầu tư cũng như các cơ quan có thẩm quyền trong quá trình thực hiện, đặc biệt là những quy định liên quan đến các dự án đầu tư có sử dụng đất. Trong bối cảnh đó, Luật Đầu tư năm 2020 bước đầu đã có những giải pháp để làm rõ các nguyên tắc, điều kiện áp dụng từng hình thức lựa chọn nhà đầu tư, góp phần tháo gỡ các vướng mắc nêu trên. Trong phạm vi bài viết này, tác giả sẽ phân tích các điểm mới của Luật Đầu tư năm 2020 về lựa chọn nhà đầu tư, đồng thời đánh giá về giải pháp được quy định trong Luật Đầu tư năm 2020 để giải quyết các bất cập liên quan đến nội dung này.
Một số điểm mới về thủ tục đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam theo Luật Đầu tư năm 2020
Luật Đầu tư năm 2020 có thể coi là một bước đột phá trong vấn đề điều chỉnh hoạt động đầu tư tại Việt Nam. Nhiều quy định đã dỡ bỏ các thủ tục hành chính không cần thiết trong thủ tục đầu tư. Bên cạnh những quy định mang tính cởi mở về các thủ tục hành chính, Luật Đầu tư năm 2020 còn có những quy định đòi hỏi chặt chẽ hơn như quy định liên quan đến việc góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài đối với các dự án tại khu vực có vị trí địa lý trọng yếu, ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh. Bài viết dưới đây nhằm phân tích một số điểm mới về thủ tục đầu tư của nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
Những điểm mới của Luật Đầu tư năm 2020 tác động tới môi trường đầu tư, kinh doanh của Việt Nam
Kể từ ngày 01/01/2021, Luật Đầu tư số 61/2020/QH14 chính thức có hiệu lực thi hành. Luật Đầu tư năm 2020 ra đời trong bối cảnh nền kinh tế đang chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19, được kỳ vọng sẽ thu hút, tận dụng được tối đa nguồn lực trong và ngoài nước, khôi phục sự phát triển kinh tế. Bài viết phân tích những điểm mới quan trọng trong Luật Đầu tư năm 2020 tác động tới môi trường đầu tư, kinh doanh của Việt Nam và đưa ra những khuyến nghị hữu ích đối với nhà đầu tư để thích nghi, tiếp cận với những thay đổi của chính sách pháp luật.
Tổng quan những điểm mới của Luật Đầu tư năm 2020
Luật Đầu tư năm 2014 đã góp phần xóa bỏ rào cản trong hoạt động đầu tư, kinh doanh không phù hợp với kinh tế thị trường và cam kết hội nhập của Việt Nam, tạo cơ sở pháp lý cho việc cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh theo hướng ngày càng thuận lợi, minh bạch và bình đẳng giữa các nhà đầu tư, doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế. Tuy nhiên, sau hơn 5 năm thi hành, Luật Đầu tư năm 2014 đã bộc lộ một số bất cập trong các quy định và vướng mắc trong quá trình thực thi, do đó, đặt ra yêu cầu phải tiếp tục hoàn thiện hơn nữa một số quy định để phù hợp với thực tiễn phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Trong bối cảnh đó, Luật Đầu tư số 61/2020/QH14 được thông qua tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV ngày 17/6/2020 và có hiệu lực từ ngày 01/01/2021 có một số điểm mới quan trọng nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập của Luật Đầu tư năm 2014. Bài viết này khái quát bối cảnh xây dựng và ban hành Luật Đầu tư năm 2020, đồng thời tổng quan những điểm mới nổi bật của Luật Đầu tư năm 2020.
Ngành nghề đầu tư kinh doanh – Tính thống nhất giữa Luật Đầu tư năm 2020 và Luật Doanh nghiệp năm 2020
Ngày 17/6/2020, Luật doanh nghiệp số 59/2020/QH14, Luật đầu tư số 61/2020/QH14 đã được Quốc hội thông qua với nhiều quy định mới tạo hành lang pháp lý mở rộng hơn quyền tự do kinh doanh cho các doanh nghiệp, tạo lập một môi trường kinh doanh thuận lợi, bình đẳng, thúc đẩy hoạt động thành lập, phát triển của các doanh nghiệp. Bài viết phân tích một số điểm mới trong quy định về ngành, nghề đầu tư kinh doanh từ góc tiếp cận so sánh những sửa đổi, bổ sung trong Luật đầu tư năm 2020 và Luật doanh nghiệp năm 2020 nhằm tìm sự tương thích, đồng thời luận giải những quy định đặc thù được ghi nhận ở hai luật chuyên ngành có liên quan này.
Vấn đề kỳ vọng chính đáng của nhà đầu tư trong thực tiễn giải quyết tranh chấp bằng Trọng tài đầu tư quốc tế
Vấn đề bảo vệ kỳ vọng chính đáng của nhà đầu tư đã luôn được các xác định là yếu tố nền tảng trong nguyên tắc đối xử công bằng và thoả đáng (Fair and Equitable Treatment – FET). Vì vậy, câu hỏi đặt ra là tiêu chuẩn FET có hay không bao gồm việc bảo vệ các kỳ vọng chính đáng của nhà đầu tư. Bài viết đi sâu phân tích vấn đề pháp lý này, trên cơ sở đó, liên hệ thực tiễn pháp luật đầu tư quốc tế của Việt Nam và đưa ra một số kiến nghị về những điểm cần lưu ý trong quá trình thực thi.
Thực trạng và kiến nghị trước yêu cầu nhất thể hóa pháp luật đầu tư
Chuyên mục: Đầu tư
Trách nhiệm bồi thường đối với hành vi truất hữu tài sản của nhà đầu tư nước ngoài và các phương pháp định giá tài sản để bồi thường trong pháp luật đầu tư quốc tế
Trong thực tiễn kinh doanh quốc tế ‘truất hữu’ (expropriation) được hiểu là việc nhà nước tước quyền quyền sở hữu nhà đầu tư nước ngoài trên danh nghĩa thực thi chủ quyền kinh tế quốc gia. Luật đầu tư quốc tế cho phép truất hữu trong giới hạn là các công ty bị truất hữu phải được bồi thường. Làm sao để xác định và thực hiện trách nhiệm bồi thường hiện còn là vấn đề tranh cãi, tuy nhiên các biện pháp không thích hợp hoặc bất hợp pháp của quốc gia có thể gây hậu quả nghiêm trọng đối với việc thu hút đầu tư nước ngoài. Hiểu rõ về các vấn đề của truất hữu, các nguyên tắc về tiêu chuẩn bồi thường liên quan trong luật đầu tư quốc tế có ý nghĩa quan trọng đối với Việt Nam trong quá trình hội nhập hiện nay. Bài viết này sẽ phân tích các vấn đề nêu trên.
Chuyên mục: Đầu tư/ Quốc tế/ Đầu tư quốc tế
Định nghĩa “nhà đầu tư” và “khoản đầu tư” trong các BIT mà Việt Nam tham gia
Các hiệp định đầu tư song phương là một trong những cột trụ của khung pháp lý điều chỉnh hoạt động đầu tư nước ngoài. Trong các hiệp định này, việc định nghĩa các khái niệm “nhà đầu tư” và “khoản đầu tư” đóng vai trò rất quan trọng. Bài viết phân tích các quy định của một số BIT mà Việt Nam là một bên ký kết liên quan đến việc định nghĩa các khái niệm trên. Từ đó, tác giả đóng góp một số kiến nghị về việc xây dựng các quy định này trong các hiệp định đầu tư song phương trong tương lai.
Chuyên mục: Đầu tư